401
BİYOLOJİ ÇALIŞMA SORULARI
1-Vejetatif üremenin avantaj ve dezavantajlarını örneklerle açıklayın.
2-Çiçekli bitkilerde döllenmeyi açıklayın.
- Tozlaşma olayından sonra polen , dişi organın çıkardığı kimyasal bir maddeyle uyarılır ve vejetatif çekirdek sayesinde polen tüpü meydana gelir. Polen tüpü dişicik borusundan tohum taslağına doğru uzanır. Bu arada büyük çekirdek (vejetatif) eriyerek kaybolur. Generatif çekirdek ise bu kanal içinde mitozla iki sperm çekirdeği oluşturur. Bunlardan biri (döller çek.) yumurta hücresiyle birleşir , zigot oluşur.Diğeri ise (besler çek.) polar çekirdeklerle birleşerek 3n kromozomlu endosperm meydana gelir.
3-Döl almaşı nedir ? Örnek verin.
- Eşeyli ve eşeysiz üremenin peşpeşe gerçekleşmesine denir. Örn. Plazmodium hücreleri sivrisinekte eşeyli , insan vücudunda ise eşeysiz üreme gerçekleştirir.
4-Eşeysiz üreme çeşitlerini örnek vererek yazın.
Bölünme : Paramecium , öglena , amip
Tomurcuklanma : Bira Mayası , Gözyaşı Bit.
Sporlanma : Su Yos., Eğrelti Otu , Mantarlar
Vejetatif Üreme : Muz , çilek , asma , gül
5-Mayoz Bölünmenin özelliklerini yazın.
- Sadece 2n hücrelerde görülür.
1 hücreden 4 hücre oluşur.
Kromozom sayısı yarıya iner.
Eşeyli üremeyi sağlar.
Kalıtsal çeşitliliği sağlar.
Tetrat , Krossing-over görülür.
Temeli homolog kromozomların ayrılıp farklı hücrelere geçmesidir.
6-Krossing-over nedir? Canlı için önemi nedir ?
- Mayozun Profaz safhasında , tetrat esnasında sinapsis yapan , kardeş olmayan kromatidler arasındaki gen alışverişidir.
Canlıda kalıtsal çeşitlilik ve devamlılığı sağlar.
7-Bir Problem
- 1 Tetrat = 2 Kromozom = 4 Kromatid
Tetrat Sayısı = Haploid (n) kromozom sayısı
1 Mitozda 2n ,1 Mayozda 22n tane hücre oluşur.
8-Eşeyli üreme çaşitlerini örneklerle yazın.
- İzogami : su yosunları
Heterogami : insan , çiçekli bitkiler
Konjugasyon : bakteriler
Partenogenez : arılar
Hermofroditizm : tenya , bazı çiçekli bitkiler
Metagenez : Plazmodium
9-Mayoz bölünmenin canlılar için önemini yazın.
- Mayoz bölünme , kromozom sayısının yarıya indirgenmesini sağlar. Canlıda kalıtsal çeşitlilik ve devamlılığı sağlar.
10-Bitkilerde tozlaşma ve döllenme nedir ?
- Polenlerin çeşitli vasıtalarla dişi organ tepeciğine taşınmasına tozlaşma , erkek ve dişi gametlerin birleşmesine de döllenme denir.
11-Tohumun yapısını şekil çizerek göster.
12-Tohumun çimlenme özelliklerini koruma süreleri nelere bağlıdır.
- Tohum kabuğunun kalınlığıne
Tohumdaki besin miktarı ve çeşidine
Tohumdaki su miktarına bağlıdır.
13-Dış döllenmenin özellikleri nelerdir.
- Birleşme vücut dışında olur.
Genellikle suda yaşayan canlılarda görülür.
Tesadüfi olup , döllenme şansı azdır.
Çok sayıda yumurta , sperm oluşturulur.
Çiftleşme organı bulunmaz.
Yavru bakımı gözlenmez.
Gametler aynı zamanda bırakılır.
14-İç döllenmenin özellikleri nelerdir.
- Birleşme vücut içinde olur.
Döllenme şansı fazladır.
Gametler aynı zamanda bırakılmalıdır.
Çoğunlukla karada yaşayanlarda görülür.
Yumurta sayısı dış döllenmeye göre daha az , sperm sayısı yine fazladır.
15-Erkek üreme sisteminin üç tane yardımcı bezi bulunur.Bu bezlerin isimleri ve görevleri
- Seminal Bez : Spermin taşınmasını sağlayan meni sıvısını salgılar.
Cowber Bezi : Spermin hareketini sağlayan bir sıvı salgılar.
Prostat Bezi : Spermlere dölleme yeteneği kazandıran , sayda ve bazik bir sıvı salgılar.
16-Spermin özellikleri
- Küçük ve hareketlidir.
Akrozomda enzimler vardır.
Kamçı oluşumunu sağlayan sentriol vardır.
Bazik ortama dayanıklıdır.
Yedek besin bulunmaz.
Üretimi ergenlik çağından itibaren başlar.
Bir kerede 60-120 milyon sperm üretilir.
Arılarda 4-5 yıl , memelilerde 1-2 saat , dişi üreme organında 48 saat canlı kalabilir.
17-Yumurtanın özellikleri
- Büyük ve hareketsizdir.
Sentriol yoktur.
Yedek besin (vitellus) bulunur.
28 günde bir oluşur.
Üretimi ergenlik çağından 40-45 yaşına kadardır.
48-72 saat canlı kalabilir.
18-Dişi üreme sistemi dört kısımda incelenir , bunlar nelerdir ?
- Yumurtalık , Fallopi (Yumurta Kanalı ) , Uterus (Döl Yatağı ) , Vajina
19-Östrojen hormonunun görevleri
- Fallopiyi yumurtanın ilerlemesi için hazırlar.
Uterusta kan ve doku sıvısının artmasını ve yumuşak doku oluşumunu sağlar.
Uterusun kasılmalarını arttırır.
Uterus içi çeperinin kalınlaşmasını sağlar.
Süt kanalının gelişimini sağlar.
Dişilik karakterlerinin ortaya çıkmasını sağlar.
20-Progesteron hormonunun görevleri
- Zigotun ilk bölünmesinde fallopide bol miktarda glikojen , yağ ve protein birikimini sağlar.
Uterusun gelişimini arttırır.
Uterus çeperini kalınlaştırıp , süngerimsi doku oluşumu sağlar.
Embriyonun uterusa tutunmasını sağlar.
Uterusun kasılmasını önler.
Süt salgılama özelliği kazandırır.
21-Dişi üreme sistemini etkileyen hipofiz hormonları nelerdir , görevlerini bir cümleyle açıklayın.
- FSH : Folikülün gelişmesini ve böylece östrojen salgılanmasını sağlar.
LH : Ovulasyonu ve sarı cisim oluşumunu sağlar. Böylece progesteron salgısı artar.
LTH : Sarı cismin devamını ve böylece az miktarda östrojen ve fazlaca progesteron salgısını sağlar. Süt bezlerinin gelişmesini sağlar.
Oksitosin : Doğum sırasında uterusun kasılmasını , doğum sonrası süt salgılanmasını sağlar.
22-Bitki gelişmesinde rol oynayan hormonlar ve görevleri
- Oksin : Hücrenin uzaması ve büyümesini sağlar. Yaprak dökümü ve çekirdeksiz meyve oluşumunu sağlar.
Giberellin : Bitki yapraklarının büyümesini ve yaprak şeklini belirler. Tohum çimlenmesini uyarır.
Sitokinin : Hücre büyümesini sağlar , yaşlanmayı geciktirir.Yumru oluşumunu sağlar.
Absisik Asit : Büyümeyi engelleyen en önemli hormondur.Çimlenmeyi engeller ve yaşlanmaya neden olur.
Etilen : Yaprak dökümüne neden olur. Kök büyümesini engeller.
23-Embriyonik indüksiyon nedir ? Örnek veriniz.
- Gastrula safhasındaki embriyo tabakalarının karşılıklı etkileşmesidir. Örn . gözün gelişmesi ön beyinden çıkan iki uzantı ile başlar. Bu uzantılar ektoderme değdiği zaman ektodermi etkiler ve mercek oluşumu ile birlikte gözün diğer kısımları da birbirini etkileyerek farklılaşıp gözü meydana getiriler.
24-Kuş ya da sürüngen yumurtalarında embriyonik örtüleri şekil çizerek göster.
25-Bir tam çiçeğin şeklini çiz , bölümlerini göster.
26-Eşeyli üremenin eşeysiz üremeye göre üstünlüğü
- Eşeyli üreme , eşeysiz üremeye göre daha üstündür. Çünkü gamet oluşurken Mayozun I. Profazında Krossing-over olayıyla genetik parça alışverişi olur. Gametlerde çeşitlilik oluşur , dolayısıyla gametlerin birleşmesiyle meydana gelen zigotlarda genetik farklılıklar ortaya çıkar. Çeşitli hayat şartları karşısında daha dayanıklı oğul bireyler de meydana gelmiş olacağından türün devamlılığı daha kolay sağlanır.
27-Endospermle vitellüsü yapı , görev , özellik bakımından karşılaştır.
28-Erkek üreme sistemi üzerine etki eden hormonların adını yazıp FSH nin görevlerini yazın.
- FSH ve LH dir.
FSH : Testislerde seminifer tüpçüklerin gelişimini attırır. Spermatogenezi başlatır.
29-Her embriyonik tabakadan hangi organların geliştiğini yazın.
- Ektoderm : Beyin , omurilik , duyu organları , deri , saç , tırnak ve adrenal bezler
Mezoderm : İskelet , kas , dolaşım , üreme ve boşaltım sistemleri ile karın zarı ve alt deri
Endoderm : Pankreas , karaciğer , akciğer , tiroit paratiroit , timüs bezleri , idrar kesesi , tükrük bezleri
30-İnsanlarda doğal yolla döllenme gerçeklerşmezse hangi yönteme başvurulur.
- Yapay döllenmeye başvurulur. Sperm bankaları ile yumurta hücrelerinden faydalanılarak döllendirilmektedir. Tüp bebek yöntemi de kullanılmaktadır.
31-Bitki gelişmesinde etkili olan çevresel etmenler
- Sıcaklık , ışık , toprak , su , atmosferdeki gazlar , yerçekimi , azot ve karbonhidratlar
32-İnterfazda görülen olaylar
- DNA kendini eşler.
ATP üretimi fazladır.
Endoplazmik Retikulum yıkılır.
Bolca protein üretilir.
